Y Bydysawd test questions

1

Sbectrwm allyrru gyda llinellau glas, gwyrdd a choch ar gefndir tywyll.

Beth mae'r diagram hwn yn ei ddangos?

Sbectrwm allyrru di-dor

Sbectrwm allyrru llinellau

Sbectrwm amsugno llinellau

2

Sbectrwm amsugno gyda llinellau du ar gefndir y sbectrwm golau gweladwy.

Beth sy'n cynhyrchu'r math hwn o ddiagram?

Nwy poeth

Nwy oer

Nwy oer â ffynhonnell sbectrwm di-dor poeth y tu ôl iddo

3

Beth yw sbectrwm allyrru di-dor?

Golau o bob tonfedd weladwy

Llinellau golau ar gefndir tywyll

Llinellau tywyll ar sbectrwm di-dor

4

Mae seiren car heddlu'n seinio, ac mae'n teithio tuag atat ti. Rwyt ti'n gwrando ar y sain. Beth wyt ti'n sylwi arno?

Mae ei draw'n swnio'n uwch

Mae ei draw'n swnio'n is

Does dim newid yn y traw

5

Mae gyrrwr car yn gyrru ar yr un ffordd â char heddlu â'i seiren yn seinio, ond nid yw'n clywed dim gwahaniaeth yn nhraw'r seiren. Pam felly?

Mae'r ddau gar yn symud i'r un cyfeiriad ar yr un buanedd

Mae'r ddau gar yn symud i'r cyfeiriad dirgroes ar yr un buanedd

Mae'r ddau gar wedi'u parcio, mae'r car heddlu'n symud i ffwrdd

6

Edrych i lawr ar athro yn troi seinydd i gyfeiriad gwrthglocwedd. Mae’r athro yn wynebu rhes o ddisgyblion. Mae’r rhes wedi’i labelu ag A ar y chwith a B ar y dde.

Mae athrawes yn troi swnyn o gwmpas o flaen disgyblion. Mae'r swnyn yn allyrru nodyn. Beth fydd y disgyblion ym mhwyntiau A a B yn ei glywed?

Yn A, sain ag amledd uwch. Yn B, sain ag amledd is.

Dim gwahaniaeth yn yr amledd

Yn A, sain ag amledd is. Yn B, sain ag amledd uwch.

7

Tri sbectra amsugno wedi’u labelu. Mae’r llinellau amsugno sy’n cael eu hallyrru gan alaeth 1 yn dangos y symudiad coch mwyaf. Mae’r symudiad coch yng ngalaethau 2 a 3 yn llai nag yng ngalaeth 1.

Pa un o’r galaethau hyn yw'r bellaf oddi wrth y Ddaear?

Galaeth 1

Galaeth 2

Galaeth 3

8

Dau sbectra llinell amsugno ar gyfer sêr, un uwchben y llall. Mae'r saethau’n mynd o’r un uchaf i'r un isaf gan ddangos bod y llinellau duon yn y sbectrwm isaf ymhellach i’r dde.

Beth mae'r diagram hwn yn ei ddangos?

Rhuddiad

Y Bydysawd yn ehangu

Y Glec Fawr

9

Graff wedi’i labelu â ‘Pa mor bell yw’r alaeth‘ a ‘Pa mor gyflym mae’n symud oddi wrthym‘. Mae dotiau coch wedi’u clystyru ar hyd llinell syth sy’n dangos cydberthynas uniongyrchol.

Beth mae graff Hubble yn ei ddangos?

Mae'n dangos bod buanedd galaethau mewn cyfrannedd gwrthdro â'u pellter oddi wrth y Ddaear

Mae'n profi damcaniaeth y Glec Fawr

Mae'n awgrymu bod yr holl alaethau wedi dechrau o un pwynt

10

Beth mae'r pelydriad cefndir microdonnau cosmig (PCMC) yn ei wneud?

Mae'n profi damcaniaeth y Glec Fawr

Mae'n dangos bod y Bydysawd yn ehangu

Mae'n rhoi ciplun o'r Glec Fawr a'r pelydriad gafodd ei allyrru ganddo ar y pryd